Dijital bir para birimi olan Bitcoin, uzun bir dönem boyunca gündem yer aldı ve uzun bir süre daha da gündem de kalmaya devam edecek gibi görünüyor. Pek çok kişi hala Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin ne olduğunu bilmiyor. Bitcoin, temelde dijital bir para birimidir. Bu, düşündüğünüzden daha karmaşık olabilen bir kavramdır. Banka hesabı ya da kredi limiti gibi dijital bir hesapta depolanan miktarın atanmış değeri gibi değildir. Bitcoin, madeni para veya banknot gibi karşılık gelen fiziksel unsurlara sahip değildir. Bazı kişiler üzerinde Bitcoin’in simgesi bulunan parayı direkt olarak Bitcoin’in kendisi zannetmekte ve bunları bozdurmak için kripto para bozan döviz bürolarına gitmektedir. Özellikle dolandırıcılar bu konuda bilgili olmayan insanları dolandırıyorlar. O yüzden öncelikli olarak üzerinde Bitcoin simgesi bulunan madeni paranın Bitcoin olmadığını, bunun sadece temsili bir şey olduğunu anlamamız gerekiyor.
Genel olarak Bitcoin’in doğrulamaları ve değerleri küresel çapta bir P2P ağı tarafından sağlanmaktadır. Bu kripto para birimi çok güvenli bir veri bloğudur. Bitcoin’de verileri birinden başka birine taşımak ve işlemleri doğrulamak için bazı işlemler gerekmektedir. Madenciler olarak adlandırılan bu kişiler, sistem üzerinde işlemleri daha güvenli bir şekilde doğrulamak amacı ile bilgisayarlarını ve sahip oldukları donanımlarını kullanırlar. İşte yapmış oldukları bu katkılar karşılığında da sistem onları Bitcoin ile ödüllendirir. Bitcoin, günlük hayatta kullandığımız paralar gibi sınırsız sayıda değildir. Bu kripto para biriminin de sayısı gün geçtikçe azalmaya devam etmektedir. Diğer insanlar kendi aralarında Bitcoin ticareti yaptıklarında madencilerin farkı burada ortaya çıkar. Onlar daha önce üretilen coinleri kullanırlar. Fakat madenciler direkt olarak sistem tarafından üretilmiş olan Bitcoin’leri kullanır. Böylece yapmış olduğu katkılar karşılığında ödülünü almış olur. Her geçen gün madencilerin kazanmakta olduğu ödül miktarı ise azalmaktadır. İşte bunun sebebi de Bitcoin’in sınırlı sayıda olmasıdır.
Bitcoin, merkezi olmayan ve piyasaya çıkan ilk kripto para birimidir. Kendisinden sonra gelen tüm kripto paralar altcoin olarak adlandırılır. Sistem daha güvenli bir doğrulama ağı oluşturmak için kriptografiyi kullanır. Bu şifreleme dizileri sayesinde işlemlerin sahte olması neredeyse imkansızlaşır. Üstelik tüm bunlar herkese açıktır ve sonsuza kadar da kalırlar.
Bitcoin kullanabilmek için öncelikli olarak sistemden tarafından madencilik yaparak çıkarılmalıdır. Normalde günlük hayatta kullandığımız paralar hükümet ve devlet yetkilileri tarafından basılır. Fakat Bitcoin’de işler tüm insanların katkıları ilerler. İnsanlar belirli katkılar sağladıkları sürece Bitcoin üretilir. Fakat daha önce de dediğimiz gibi bunun sayısı sınırlıdır. Bitcoin’in hiçbir merkeze bağlı olmaması onu kendine has kılan özelliklerinden biridir. Günlük hayatta kullandığımız paralar genel olarak bir yerlere aittirler ve bir merkez tarafından kontrol edilmeye çalışılırlar. Ancak Bitcoin’in böyle bir merkezi yoktur. Tamamen kullanıcılar odağında çalışan ve herhangi bir yere bağlı olmayan birbirinden bağımsız insanların madencilik yapması ile oluşan bir sistemdir. Sisteme işlem gücü sağlarlar ve karşılığında da Bitcoin’leirini alırlar.
Bitcoinleri bir kullanıcıdan diğerine bu şekilde taşıma süreci, eşler arası ağa bağışlanan daha fazla işlem gücü için bir talep yaratır ve kullanılabilecek yeni Bitcoin’ler oluşturur. Zenginlik yaratan veya en azından ona eşdeğer bir kriptografik zenginlik temsili yaratan, kendi kendine genişleyen, kendi kendini kopyalayan bir sistemdir.
Bitcoin Nasıl Kullanılır?
Her Bitcoin kullanıcısı, jeton miktarını temsil eden verileri, özel bir parola ve bir Bitcoin sistem bağlantısından oluşan cüzdan adı verilen bir programda depolar. Bitcoin’i olan kişi, diğer bir kullanıcıya satmak veya satın almak amacı ile bir işlem isteği gönderir. Her iki kullanıcı da bu işlemi kabul eder. Eşler arası Bitcoin sistemi, küresel çaptaki bir ağdan işlemleri doğrular, değerleri bir kullanıcıdan diğerine aktarır ve birden çok seviyede kriptografik kontroller yoluyla onaylayarak ekleme yapar. Bir merkeze bağlı olan bir banka sistemi bulunmaz. P2P ağı sayesinde Bitcoin madencilerinin de yardımı ile şifrelenmiş işlemleri tamamlanmış olur.
İşlerin teknik yönü biraz daha karmaşıktır. Üretilen her yeni kripto para işlemi, blok zincirindeki yer almakta olan yeni bir veri bloğunda kaydedilerek onaylanır. Zincirdeki her blok, onları birbirine bağlayan ve önceki bloğa göre doğrulayan bir şifreleme kodu içerir.
Geleneksel anlamda Bitcoin işlemleri çok güvenlidir. Sürecin her adımında karmaşık şifreleme kullanılır. Bu, doğrulaması önemli miktarda zaman alabilir. Bu da bir kişiden veya kuruluştan diğerine işlem yapmayı neredeyse imkansız hale getirir.
Bitcoin, Paraya Nasıl Dönüştürülür?
Bitcoin’in günlük hayatta kullandığımız paralar bazından bir değeri vardır. Bu kripto para birimi mal ya da hizmet satın almak için alınıp satılabilir. Dünya üzerinde birçok şirket ve marka Bitcoin ile ödeme almaya başlamıştır. Gün geçtikçe de bu markaların sayısı artmaya başladı.
Eğer cüzdanınızda Bitcoin var ise internet üzerinden pek çok şey almanız mümkündür. Bazı ülkelerde fatura ödeme hatta alışveriş bile bu kripto para birimi tarafından yapılabilmektedir.
Fakat siz Bitcoin direkt olarak mal veya hizmet almak yerine nakit olarak dönüştürmek istiyorsanız bunun da pek çok yöntemi bulunmaktadır. Bunu tıpkı elinizde Dolar ya da Euro’yu bir piyasada bozdurmak gibi de düşünebilirsiniz. Eğer elinizde Bitcoin bulunuyorsa, güvenilir piyasalardan birine kaydolara bozum işlemlerini gerçekleştirerek sonrasında banka hesabınıza çekim yapabilirsiniz. Fakat bunu yaparken güvenilir bir kripto para borsası seçtiğinizden emin olun. Aksi takdirde elinizdeki kripto paralarınızı da kaybedebilirsiniz. O yüzden öncelikli olarak kaydolmadan önce ne kadar güvenilir olduğunu araştırın. Türkiye’de meydana gelen Thodex olayını düşündüğümüzde bunu yaparken iki defa düşünmenizde yarar var. Benzer mantıkla elinizdeki nakitle Bitcoin almak istiyorsanız da bu kripto para piyasalarını kullanabilirsiniz. Neredeyse her kripto para piyasasında Bitcoin bulunur. Dilerseniz Bitcoin’lerinizi altcoinlere çevirebilirsiniz. Eğer bir altcoine yatırım yapmak istiyorsanız öncelikli olarak işlerin tam olarak nasıl ilerlediğini bilmeniz büyük önem arz eder. Aksi takdirde elinizde bulunan kripto paranın değerini düşmesi ile büyük miktarlarda zarar edebilirsiniz.
Bitcoin Madenciliği
Yıllar önce, Bitcoin sistemi yeniyken, bireysel kullanıcılar yeni Bitcoin’leri hızlı bir şekilde kazdılar. Bitcoin madenciliği yazılımı, blok zincirindeki blokları hesaplamak için işlemci ve bilgisayar grafik kartı gibi pek işlemci kullanmıştır. Bitcoin kullanan ve madencilik yapan kişi sayısı az olmasına rağmen, madencilik yapan her kullanıcı, bir sonraki bloğu daha yüksek bir oranda rastgele kontrol ederek hesapları için hızlı bir şekilde yeni Bitcoin üretti.
Bitcoin sistemi, her yeni bloğun bulunmasını son bloktan daha zor hale getirerek üretilen ve dağıtılan rastgele Bitcoin miktarını azaltmak için tasarlanmıştır. Diğer bir deyişle, zamanla, bireysel madenciliğin daha çok daha fazla çalışması gerekecektir. Bireysel Bitcoin sayısı arttıkça, başarıyla tamamlanan başarılar için ödüllendirilen Bitcoin miktarı azalır.
İlk zamanlarda madenciler, Bitcoin üretme ihtimalini artırmak amacı ile ucuz sistemlerden oluşan özel bir madencilik sistemi oluşturdular. Artık, sistem o kadar popüler ve merkezi olmayan bir yapıya sahip ki, kullanıcılar artık hızlı sistemleri satın alamıyor ve mevcut parasal değerlerini karşılamak için yeterli Bitcoin’i de geri alamıyorlar. Özel olarak tasarlanmış sistemler ve makineler de madenciler için artık bu amaçla satılıyor. Yazılım ve donanım yalnızca P2P sistemlerine maksimum hesaplama gücü sağlayarak bloğun tamamlanma olasılığını artırmak için tasarlanıyor. Daha fazla işlem gücü, daha fazla donanım, daha fazla ödeme alma şansı demektir. Ancak aynı zamanda, donanım ve elektrik konusunda daha fazla gerçek kaynak tüketiyorlar. Madencilik yapmak için gerçekten oldukça pahalı donanımlara sahip olmanız gerekiyor.
Sonuç olarak, mevcut servetini Bitcoin yoluyla elde etmek isteyenler, bir madencilik sistemi oluşturup işletmeye devam etmektense, Bitcoin ticareti yapmayı ya da mal veya hizmeti tercih ediyor. Ne kadar çok Bitcoin üretilirse yenilerinin üretimi de bir o kadar zorlaşacak. Bu işlemin sınır noktası 21 Milyon Bitcoin. Bu sayıya ulaşıldığında artık madencilik faaliyetleri yapılamaz noktaya gelecek. Fakat bunun meydana gelmesinin oldukça uzun seneler alacağı tahmin ediliyor.
Bitcoin, Gerçek Para Birimlerinden Daha Çok Dalgalanır
Bitcoin’in değeri standart para biriminden daha fazla dalgalanıyor. Değeri istikrarlı bir ekonomideki herhangi bir para birimi, hisse senedi ya da tahvilden çok daha hızlı değişir. Bitcoin değerindeki değişim de çok büyük olabilir. Toplam değerin bir fonksiyonu olarak Bitcoin, gerçek para birimlerinden 10 kat daha hızlı dalgalanabilmektedir.
2010 yılında, Bitcoin’in bir bütün olarak değeri USD cinsinden 25 Cent’ten azdı. 30 Nisan 2021 tarihinde güncel değeri 56. 976 Dolar’dır. Arada bu değerin fazlası ile farkına varabilirsiniz. Eğer o dönemde 25 Cent’ten 100 ya da 1000 Bitcoin alsaydınız muhtemelen şu an milyon dolarlara sahip olurdunuz. Eğer zamanında Bitcoin madenciliği yapan kişiler günümüze kadar ellerindeki Bitcoin’leri tuttuysalar muhtemelen birçoğu da milyoner olmayı başardı. Fakat bu kişilerin arasında zamanında elinde Bitcoin bulunup cüzdan şifrelerini hatırlamayan kişiler de bulunuyor. Bu kişilerden bazıları dünya çapında haberlere bile konu olmuştur. 2017 yılının son aylarında Bitcoin dünya çapında büyük bir yükseliş yaşayarak aşırı değer kazandı. Fakat ondan üç dört sene öncesinde ise piyasa içinde çok ciddi düşüşler yaşıyordu.
Bu durum Bitcoin’i yatırım yapmanın şüpheli bir yolu haline getirir. Pek çok insanın Bitcoin madenciliği ve ticareti yoluyla büyük miktarlarda geleneksel zenginlik yarattığı doğrudur. Ancak bu servet, daha istikrarlı bir para birimine veya yatırıma aktarılmadıkça, piyasanın kendisi kadar değişkenliğine bağlı olarak azalacak ya da artacaktır.
Bitcoin’in Avantajları
Tüm bu ani dalgalanmalar Bitcoin’in gelecekte artık olmayacağı ve bir süre sonra popülerliğini yitireceği anlamına gelmez. Kendi içinde bu kripto para biriminin çok büyük avantajları bulunmaktadır.
Bireysel kullanıcılar arasındaki Bitcoin satın alımları tamamen gizlidir. P2P ağı her işlem için yeni bir hash kullandığından, eşzamanlı satın alımları tek bir kullanıcıya bağlamak neredeyse imkansızdır. Cüzdana erişmeden hiç kimse kişisel satın alımları göremez.
Günlük hayatta kullandığımız paralar işlem ücretlerini içerir. Kredi kartıyla ödeme yaptığınızda bankalar işlemi onaylamak için satıcıdan bir miktar ücret alır. Günümüzde bu kripto para birimi için işlem ücreti bulunmuyor. Kişiler, satın alma işlemlerini eşler arası ağa gönderebilir ve bir sonraki blokta da işlem için onay bekleyebilir. Fakat, bu işlem duruma göre biraz zaman alabilir. Ağı çok fazla kullanırsanız aynı şekilde bekleme sürenizde de büyük bir artış meydana gelmesi mümkündür. O yüzden de işlemleri hızlandırmak amacı ile birçok satıcı ve kullanıcı bloktaki işlemlerin önceliğini artırmak amacı ile işlemleri için komisyon öderler. Doğrulama sürecini çok daha hızlı tamamlamak amacı ile P2P ağının madencileri Bitcoin ile ödüllendirir.
Bitcoin zamanı geldiğinde sınır noktasına ulaştığında sistemdeki bu işlem ücretleri madencilerin Bitcoin elde etmelerinin belki de bilinen tek yolu olacak. Herhangi bir merkeze bağlı olmaması pek çok avantaj sağlar. Çoğu parasal yasaya tabi olmayan Bitcoin, temelde etkin bir bağımsız takas sistemidir.
Bitcoin’in Dezavantajları
Yeni bir şey ortaya çıktığında ve statükoya meydan okuduğunda, devlet yetkilileri durumun aynı şekilde kalmasını sağlamak amacı ile bir şekilde devreye girecektir. Kripto paralar günümüzde artık giderek yaygınlaşmaya başlasa görece yeni bir teknolojidir. Gün geçtikçe de bu teknoloji gelişmeye devam etmekte olduğu için devlet bu gelişmeleri takip etmekte ve bunun için kararlar almakta zorlanmaktadır. O yüzden de olası devlet müdahalelerinden Bitcoin oldukça etkilenir. Bazı ülkelerde Bitcoin tamamen yasaklanmış iken bazılarında da ticaret amacı ile kullanılması yasaklanmıştır. Gelecekte ülkemizde de kripto paralardan elde edilen gelirlerden dolayı vergi gelebilir.
Bitcoin’in egemen kripto para olması onun avantajına olduğu kadar bir yandan da dezavantajıdır. Çünkü piyasalarda bu durum piyasalarda ya da dünyada yaşanan olaylardan çok daha hızlı bir şekilde etkilenmesine sebep olabilir. Bir markanın Bitcoin ile artık ödeme almayacağını açıklaması onun değerini etkileyebilir.
Popülerliği onu ayakta tutan özelliklerinden biridir. Ancak günün birinde yaşanan bazı krizlerden ötürü popülerliğini yitirirse, değeri de aynı şekilde düşmeye başlayabilir.
Yasadışı bazı işlerde Bitcoin’in kullanılması yaygındır. Bu kullanımlar Bitcoin olumsuz yönde etkilenir. Özellikle pek çok ülke bu yüzden Bitcoin’in kullanımını tamamen yasaklamıştır. Kara para aklamanın yanında bazı piyasaların hacklenmesi yüzünden de kullanıcıları tüm kripto paralarını kaybedebilir. O yüzden Bitcoin kadar onu kullandığını piyasanın güvenli olması büyük önem arz eder. Aksi takdirde dolandırıcılık ya da hack mağduru olabilirsiniz.
Dünya üzerinde pek çok ülke bu kripto para birimini gerçek hayatta kullandığımız para birimlerinden biri olarak tanımlamıyor. Bazı ülkeler senetler ve tahviller gibi kripto paraları kabul etse de çoğunluktaki görüş böyle değildir. Genelde devletlerin Bitcoin konusundaki en büyük endişeleri vergi konusudur. Kişiler anomim bir şekilde işlemlerini hallederek işlem yaptığı için bu konuda devlet çözüm yolu arayışına girmektedir. Bunun için de en etkili yollardan biri kripto para piyasalarının denetlenmesidir. Yakın zaman içerisinde de ülkemizde kripto paralar ile ilgili vergi uygulamaları gelebilir. O yüzden gündemdeki gelişmeleri takip etmeniz oldukça yararlı olacaktır. Bazı ülkeler ise Bitcoin’i büyüyen bir emtia piyasası olarak görüyor.
Bitcoin ağında kazara yaşanan herhangi bir kayıp ya da hırsızlığa karşı bir koruma mekanizması maalesef yoktur. Mesela Bitcoin cüzdan dosyalarınızın depolandığı sabit sürücüyü kaybederseniz, o cüzdanda depolanan Bitcoin’ler sonsuza kadar kaybolacaktır. Bitcoin’in sınırlı sayıda olduğu düşünüldüğünde bu aslında oldukça kötü bir özellik.
Ek olarak Bitcoin cüzdanınız çalınırsa bunun için müracaat edeceğiniz bir yer yoktur. Banka kartınız çalındığından bunun için bankanızla iletişime geçebilir ve paranızın peşine düşmek için bir yerlere müracaat edebilirsiniz. Maalesef Bitcoin’de böyle bir özellik yoktur. O yüzden de cüzdanınızın güvenliğini en iyi şekilde ayarlamanız ve gerekli önlemleri almanız çok daha faydalı olacaktır.
Bitcoin blok sistemini doğrulamak için, eşler arası bir ağa bağlanmanız ve bunu doğrulamanız gerekir. Her blok sınırlı bir işlem kaydı ve kaydedilebilecek yeni işlemlerin bir üst limiti içerdiğinden, herhangi bir zamanda sistemle alım satım yapabilecek kişi sayısı için bir sınır vardır. Giderek daha fazla satıcı ve kişi iş yapmak için Bitcoin kullandıkça, saniyedeki işlem sayısı artıyor, eşler arası ağ kalabalıklaşıyor ve işlem ücreti olmayan bazı işlemlerin işlenmesi saatler sürüyor. Kredi kartları gibi geleneksel ödeme sistemleri, bağlantı ve işlem güçlerini basitçe genişleterek işlem hızını artırabilirken, Bitcoin’in izole edilmiş eşler arası yapısı nedeniyle küresel finansal sistemle ölçeklenemezler.
Bitcoin, yasa dışı mal ve hizmetlerin ticareti için ideal bir araç haline geldi. Bu, Bitcoin için bir zayıflık olmasa da Bitcoin’in şüpheli amaçlarla kullanılmasının istenmeyen sonuçlarına yol açabilir. Pek çok ülke bu konuda önlemler almak için yeni çözüm yolları arayışı içine girmiştir.
Satoshi Nakamoto Kimdir?
Satashi Nakamoto, Bitcoin’in tasarımcısı olan gizemli kişidir. Bugüne kadar henüz kim olduğu net bir şekilde bilinmemektedir. Pek çok kişinin Bitcoin’in gizemli kurucusu olduğu söylendi. Fakat bunları kanıtlayacak bir şey henüz karşımıza çıkmadı. Bu bir kişi de olabilir, bir grup da olabilir. Günümüzde kendisinin Satoshi Nakamoto olduğunu iddia eden kişiler çıksa da bunlar genelde dikkat çekmek amacı ile yapılan eylemler oldu. Ancak hiçbiri bunu kanıtlayacak bir veriyi sunmakta başarılı olamadılar. Bu gizemli kişinin elinde şu an milyarlarca dolar değerinde Bitcoin olduğunu düşünülüyor.
Standart para piyasası ve yatırım alanındaki birçok uzman, Bitcoin’in para yatırımı için kötü bir seçim olduğunu düşünüyor. Hisse senetleri, tahviller ve standart emtialar gibi yatırımlarla karşılaştırıldığında, Bitcoin’in aşırı oynaklığı daha büyük ve daha eski kurumları ihtiyatlı hale getiriyor. Buna ek olarak, bazı yatırımcılar ve araştırmacılar Bitcoin ve diğer kripto para birimlerini çok riskli bir yatırım aracı veya kendi başına bir aldatmaca olarak Satoshi’nin çıkarları için bir ponzi dolandırıcılığı olarak görüyorlar. Bu açıklamalardan bazılarının özellikle Bitcoin’in değerini manipüle etmek için yapılmış olması mümkündür.
Bitcoin’in rakiplerinden hiçbiri bugünkü değerinin kayda değer bir kısmına ulaşamadı. Büyüyen ve biraz spekülatif kripto para birimi borsalarının dışındaki perakendecilerin desteği asgari düzeydedir. Bitcoin ve kripto para birimi, bilgi çağındaki katılımcıların 21. yüzyıl öncesinden kurumları destekleyen ekonomik ve yasal sistemlere olan güvenlerini azaltma özlemlerinin bir işareti olan bir gelişmedir.
Bitcoin’e yatırım yapmak istiyorsanız araştırmanızı yapın ve dikkat edin. Bitcoin kazançlı bir yatırım olabilir, ancak diğer her tür yatırım gibi kendi içinde riskleri vardır. Haberlerde ve sosyal medyada çıkan Bitcoin ile zengin oldu içeriklerine kanarak, bilmeden ve araştırmadan piyasaya giriş yapmayın. Pek çok kişi kısa sürede zengin olmak umuduyla kripto para piyasasına girmekte ve işlerin tam olarak nasıl yürüdüğünü bilmediklerinden dolayı da zarar etmektedir. Bu uğurda pek çok kişinin bilmeden yatırım yapmalarından dolayı evlerini, arabalarını ve servetlerini kaybettiklerini unutmayın. Bitcoin kazançlı da olabilir sizi zarara da uğratabilir. Bunun farkında olarak kararınızı verin ve uygulamaya koyun.