Kripto dünyasında en çok konuşulan ve merak edilen konular arasında DAO ve Dapps kavramları yer alıyor. Bu kavramlar görece yeni olsalar da gelecek dönemde hayatımızda çok daha fazla yer kaplayabilir.
O yüzden bu kavramlar hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Eğer bu alanda bir yatırım yapmayı planlıyorsanız da bu kavramları öğrenmeniz sizlere fayda sağlayacaktır. Şimdi sizler ile DAO yani Merkezi Olmayan Otonom Organizasyonlar ile Dapps yani Merkezi Olmayan Uygulamalar konusuna göz atacağız.
DAO
İlk olarak bir organizasyon biçimi olarak DAO ile temel anlamda bu organizasyonlar arasında en iyi bilinenlerden biri olan DAO ile arasındaki farka bakmak oldukça önemlidir. Porje bir DAO oluşturmaya yönelik ilk girişimlerden biriydi. İlk kodunda yer alan bir hatadan ötürü de büyük bir başarısızlık elde etti.
Tarihsel anlamda baktığımız ilk ve tam anlamı ile işlevsel DAO, kripto para biriminin öncesinde programlanmış olan bir dizi kurala sahip olması, özerk bir şekilde çalışması ve dağıtılmış bir fikir birliği protokolü aracılığı ile kontrol edilmesinden ötürü Bitcoin’dir. Ayrıca Ethereum platformundaki akıllı sözleşmelerin kullanımı ve daha karmaşık düzeydeki sözleşmeleri yürütme özelliği ile DAO’lar ortaya çıkmıştır.
İlk olarak DAO’nun çalışması için bir dizi kurala ihtiyaç bulunmaktadır. Bunlar temel anlamda bir bilgisayar programı olan ve internette özerk bir şekilde var olan fakat aynı zamanda tek başına yapamayacakları işleri yapmak için insanlara ihtiyaç duymakta olan bir akıllı sözleşme olarak kodlanmışlardır. Bunu yaptıktan sonra protokol, finansman ve her yatırımcıya verilen hakların tanımı ile birlikte bir dizi başka aşamaya girmektedir.
Bunlar esnasında DAO tam anlamı ile özerk bir biçimde çalışmaya başlar. Bir defa faaliyete geçtiğinde, fonların nereye ve nasıl harcanacağına ilişkin tüm kararlar fikir birliği ile alınmaktadır. DAO jeton satın almış olan herkes, geleceği ile alakalı tavsiyelerde bulunabilmektedir.
Dapps
DAO’lara göre blok zinciri ile oluşturulabilen araçlar Dapps olarak bilinen merkezi olmayan uygulamalardır. Bunlar akıllı sözleşmeler sayesinde Ethereum blok zincirinde çalışan temelde durdurulamaz olan uygulamalardır.
Dapp’ler normal uygulamalardan farklıdır. Çünkü bunlar tam anlamı ile özerktir ve çalışmak için bir aracıya ihtiyaç duymazlar. O yüzden de sansüre, yasaklara, hükümetlere, şirketlere ya da engellemelere karşı güçlü bir şekilde durabilmekte ve bunlardan etkilenmemektedir. Aracılara gerek kalmadığı için direkt olarak kullanıcı ile hizmet arasında doğrudan bağlantı kurmaktadır. Böylece kullanıcılar, paylaşmış oldukları bilgi ve veriler üzerinde tam anlamı ile kontrol sahibi olabilmektedirler.