Günümüzde pek çok kişi yemeklerinin ve tükettikleri pek çok şeyin tam olarak nereden geldiğini bilmiyor. VeChain işte bu probleme çözüm olmak istemektedir. İşletmeler ve tüketici kişilerin yardımları ile güvenilir cevap alabilecekleri bir ortamı yaratmayı amaçlamaktadır.
Genelde bir görevi yapabilmek için ne kadar çok kişi bir arada çalışırsa, sonucun kalitesini kontrol etmek de o kadar zorlaşmaktadır. Bir şeyin neden ve nerede yanlış gittiğini bulmak ve sorumlunun kim olduğunu bulmak oldukça zor olur. Genelde bu durum tedarik zincirlerinden bahsettiğimizde önem kazanır. VeChain, en başından itibaren işletmeler için sıkıntı olan tedarik zinciri problemlerini çözmeyi amaçlayan bir platformdur. Bu proje pek çok teknoloji ile birlikte blockchain teknolojisini de kullanarak yönetimi çok daha iyi bir hale getirerek tedarik zinciri problemlerinde sorumlulukların kime ait olduğunu daha net ortaya koyar.
VeChain herhangi bir merkezi olmayan platformlardan biridir. Otorite ana düğümleri sistemde bloklar ürettiği bir sistem getirmiştir. Bunun için de onlara token ile ödeme yapılmaktadır.
Platform, Ethereum’un blok zincirinde ERC20 tokenleri ile başlamıştır. Fakat günümüzde VeChainThor isimli bir kendi blok zincirine geçiş yapmıştır. Platformun yeni blok zinciri protokolü Proof of Authority ismi verilen Proof of Stake’in biraz daha geliştirilmiş bir sürümüdür.
Proof of Stake çoğunlukla ana düğüm olarak isimlendirilen token sahiplerinin, yeni token biçiminde almış oldukları ödeme karşılığında blok zincirindeki yeni blokları doğrulayabildikleri fikir birliği sistemidir. Bu protokolde düğümünün sahip olduğu token sayısı ne kadar çoksa, yanlış işlemleri doğrulayarak o kadar çok kaybetmesi gerekmektedir.
Bu protokol ile ilgili problem, kişilerin kilitlemiş oldukları değerlere, mesela diğer kripto paraların toplam varlıklarının ne kadar büyük olduğuna göre farklı değerler ekleyebilmeleridir. Bu sistemin, birkaç düğümün işin sonunda daha zengin duruma gelmesi ve ağda giderek daha çok kontrolü ele geçirmesi için yapılandırması da bir problemdir. Bu da bir anlamda merkezileşme manasına gelmektedir.
Proof of Authority, her bir otorite ana düğümünün bir şekilde kendisini ve itibarını tehlikeye atar. Böylece bu şekilde bu problemi de çözmeye çalışır. Platformdaki bütün ana düğümler ise itibarlarına göre seçilmektedir. Bu kişiler uzmanlıkları ile öne çıkan ve çıkarları için yanlış blokların doğrulanması tarzından kötüye kullanımlar yaparlarsa kaybedecekleri çok fazla şey olan şirketler olabilirler.
Daha öncesinde VeChain kendi blok zincirine sahip olmadan önce ERC20 standardına dayanmakta olan VEN isimli bir tokene sahip olduğundan bahsetmiştik. Yeni blok zinciri sie VET ile birlikte VTHO isimli iki farklı token kullanmakta olan yeni bir sisteme sahiptir. VET daha çok blok zinciri içinde ödemeler ve birtakım finansal faaliyetler için kullanılmaktadır. En fazla VET’e sahip olan kişiler blok zincirinde daha çok önceliğe ve daha fazla hakka sahip olurlar.
VeChain’in Sunduğu Çözümler
Platform sahip olduğu blok zincirini işletmeler için uzun süredir sıkıntı olan lojistik sorunlarını çözmeyi amaçlıyor. Mesela günlük hayatta kullandığımız pek çok yiyecek genel olarak sınırlı ömre sahiptir. Aynı zamanda sıcaklık artması gibi bazı durumlarda ise süre azalabilir. Bu da tedarik zincirinde birilerinin işini doğru yapmaması durumunda malların daha değersiz bir hale gelebilmesi manasına gelir. Oldukça komplike olan tedarik sürecinde işlerin nerede ve ne zaman yanlış bir şekilde gittiğini bilmek oldukça zordur. Biri ya da birileri hata yapıp malı kötü hale getirirse bu problemi çözmek ve tedarik zincirinde yer alan sonraki bağlantıya göndermek için çoğunluk yüksek mali teşviklere sahip olacaktır. Yaşanan bu durumlar neticesinde de kötü bir ürün mağazada yerini alabilir. Böyle bir durumda da ürünün kötü olmasının nedenini ya da kimin bundan sorumlu olduğunu kimse bilmiyordur. Bunun sonucunda da kötü ürünü olan tüketici almış olduğu mağazayı suçlar ve bunun sonucunda da marka önemli ölçüde zarar görür.
İşte VeChain’in tam olarak devreye girdiği nokta burasıdır. VeChain ile ürün sahibi net bir şekilde hangi aşamada ürünün zarar gördüğünü görebilir. Çünkü blok zincirine girilmesi gereken bilgiler vardır. Bu sayede sorunların sorumlusu da bu süreçteki hatasını görebilir ve bundan ders çıkararak bir daha aynı hatayı yapmamaya özen gösterir. Bunu yapabilmenin de pek çok yöntemi bulunmaktadır. VeChain bunun IoT yani nesnelerin interneti ile bunları çözebilecek bir ekibe sahiptir.
VeChain Avantajları
VeChain’in en büyük avantajlarından biri, stratejik ortaklar ile bağlantı kurma kısmındaki başarısıdır. Ortakları içinde BMW, DNV GL, PWC gibi küresel çapta büyük üne sahip olan şirketler bulunmaktadır. Bu tarz önemli ortakların yanında Çin’deki makamlarla da bazı ortaklıkları olmuştur.
Herkese açık olan bir blokchain olarak bu ortaklıkların kendisi için önemini tam olarak belirlemek elbette ki zordur. Fakat bilinen şey tüm ortaklıkların blok zincirinde oldukça yüksek hacimli işlemlere katkıda bulunuyor olmasıdır. Aynı zamanda bu şirketlerinde stratejik anlamda önemli oldukları da unutulmamalıdır. Bunlar pek çok firmayı etkileyen ve yeni iş birliklere kapı açan önemli şirketlerdir.
Mesela DNV GL lojistik konusunda oldukça baskın bir role sahip olan dünyanın önde gelen kuruluşlarındandır. Şirket özellik lojistik alanında neredeyse herkesin kesin olarak güvendiği şirketlerden biridir.
Tüm bu şirketlerin listesine bakarsanız ne kadar önemli markaların yer aldığını daha net görmeye başlayacaksınız. Bunlar VeChain’in tedarik zincirlerinin temeli olarak kendi blok zinciriyle iş birliği yapabilmeleri için pek çok şirketin ortak olarak tanıtabilecek ortakları dahil etmeyi başardığının göstergelerinden biridir. Bu durum temelde sektör içerisinde çok önemli anlamlara gelmektedir. O yüzden de oldukça büyük bir avantajdır.
VeChain Dezavantajları
Daha öncesinde de bahsettiğimiz gibi VeChain Proof of Authority protokolüne dayanıyor. Bu tam anlamı ile merkezi olmayan bir mekanizma değildir. Bu protokoldeki fikir birliği mekanizması 101 ana düğüme bölünmüş olsa da yine de bir miktar merkezileşmenin oluşma ihtimali vardır. VeChain’in hazır bulunan ortaklarının pek çoğu da birlikte çalışmakta olan şirketlerdir. Bu da iş sektörü içinde bir gruplaşma ve çevresinde merkezileşme riskinin olduğu manasına gelmektedir. Böyle bir durumda rakip gruplar zinciri kullanmak konusunda tereddüt yaşayabilirler.
VeChain küresel çapta tedarik zincirlerini daha iyi bir noktaya getirmeyi amaçlıyor. Bu da günümüzde pek çok kişinin uğraştığı büyük bir problemdir. O yüzden de proje lojistik sektöründe bulunan küresel çaptaki şirketlerin pek çoğundan kısa sürede önemli destekler almayı başarmıştır.
VeChain, fikir birliği mekanizması olarak Proof of Authority’yi kullanmalarından ötürü gerçek anlamda merkeziyetsiz bir çözüm yöntemi değildir. Böyle bir çözüm çoğunlukla diğer pek çok blok zincirinden daha merkezileşmiş gibi görülür. Fakat bununla birlikte Proof of Authority saniyede 10 bine kadar işlem ile oldukça hızlı bir işlem imkanı sunar.
Şu ana kadar neredeyse de kötü bir yönü olmayan blockchain teknolojisinde faydalanmaktadır. Fakat hala uzman desteğiyle dahi çözülemeye bazı problemler bulunmaktadır. VeChain sektör içinde oldukça önemli ortaklara sahiptir ve o yüzden de yaşadığı problemler ile baş etme konusunda diğer rakiplerinden daha iyi bir noktada bulunmaktadır.