Herkes en iyi kripto para birimlerinin hangisi olduğunu çok fazla merak ediyor. Elbette ki bu kripto para birimleri arasında lider olanın hangisini tahmin etmek oldukça kolay. Bitcoin şu anda kripto para biriminin lideri ve belirleyicisi olarak gücünü korumaya devam ediyor. Bu kripto para biriminde yaşanılan dalgalanmalar neredeyse bütün kripto para birimlerini etkiliyor. O yüzden hiç şüphesiz Bitcoin en önemli kripto para birimi olarak karşımıza çıkıyor.
Sizler için bu yazımızda Bitcoin dışındaki en iyi 10 kripto para birimi konusuna göz atacağız.
Ethereum
Bitcoin’in en büyük alternatiflerinden biri hiç şüphesiz Ethereum’dur. Ethereum hem merkezi olmayan bir yazılım platformu hem de kripto para birimi olarak son dönemin en dikkat çeken kripto para birimidir. Akıllı sözleşmeler ile Ethereum kendi alanında büyük bir çığır açtı. Böylece bunun sayesinde merkezi olmayan ve dışarıdan müdahalenin olmadığı merkezi olmayan uygulamalar mümkün hale geldi.
Ethereum uygulamaları sadece platforma özgü olan eter tarafından çalışıtırılmaktadır. Ethereum içerisinde uygulamalar geliştirmek ve bunları çalışmak isteyen geliştiriciler burayı aktif bir şekilde kullanırlar. Ether günümüzde Bitcoin’in ardından pazar payı olarak en büyük ikinci kripto para birimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar bu açıdan Bitcoin’in oldukça gerisinde olsa da yine de geleceğin en önemli kripto para birimlerinden biri olarak görülmektedir.
Ethereum ilk olarak 2015 senesinde piyasaya sürüldü. O günden bu yana da çok büyük bir gelişme yaşadı ve yüksek bir değer kazandı. 2015 yılında piyasa sürülmüş olsa da ön satışı 2014 yılında yapılmıştır. 2016 yılında yaşanan olayların ardından da Ethereum, Ethereum Classic ve Ethereum olarak ikiye bölünmüştür.
Ethereum sunmuş olduğu imkanlar dahilinde gelecekte de pek çok alanda karşımıza çıkacak gibi görünüyor. O açıdan kesinlikle göz ardı edilmemesi gereken kripto para birimleri arasında yer almaktadır.
Litecoin (LTC)
Litecoin, kripto para birimlerinin gümüşü olarak görülür ve ilk olarak piyasaya 2011 senesinde sürülmüştür. Eski bir Google çalışanı olan Charlie Lee tarafından oluşturulan Litecoin herhangi bir merkezi otorite tarafından kontrol edilmemektedir. Tüketici bağlamında CPU’lar kullanılarak şifresi çözülebilen çalışmanın kanıtı olarak syrpt kullanmakta olan açık kaynaklı bir küresel ödeme ağına dayanır. Pek çok yönü ile Bitcoin’e benzer. Ancak Bitcoin’e göre çok daha hızlı blok oluşturma hızına sahiptir. Böylece kısa sürede çok daha hızlı işlem onayları sağlanabilmektedir. Kurulduğu günden bu yana değerlenmeye devam etmiştir ve hala en büyük kripto para birimleri arasında yer almaktadır.
Cardano (ADA)
Cardano, alanında uzman olan kriptograflar, matematikçiler ve mühendisler tarafından araştırmaya dayalı bir yaklaşım ile oluşturulmuştur. Bu proje Ethereum kurucu üyelerinden biri olan Charles Hoskinson tarafından oluşturuldu. Ethereum konusunda bazı fikir ayrılıkları yaşandı ve bu da Cardano’nun ortaya çıkmasına vesile oldu.
Projenin arkasında yer alan kapsamlı ve alanında uzman kişilerin görüşlerine dayanan bir blok zinciri oluşturuldu. Bu uzmanlar blockhain teknolojisi ile alakalı onlarca makale hazırladılar ve bunlar Cardano’nun ana hatlarını oluşturdu.
Ethereum karşısında gibi görünse de aslında bunun için önünde hala uzun bir yol var gibi görülüyor. Ancak bilindiği üzere kripto para dünyasında neyin ne zaman nasıl olacağını kestirmek pek mümkün olmuyor. ADA son dönemin en dikkat çeken kripto para birimleri arasında yer alıyor.
Polkadot (DOT)
Bu kripto para birimi, diğer blok zincirleri arasında birlikte çalışabilirliği sağlamak amacı ile oluşturulmuş kendine has bir kripto para birimidir. Protokolü temel anlamda sistemlerin tek bir yerde birlikte çalışabilmesi için blok zincirleri ile oracle’leri birbirine bağlamak üzerine oluşturulmuştur.
Bu sistemin Ethereum’dan farkı ise geliştiricilerin Polkadot’ta merkezi olmayan uygulamalar oluşturmak yerine, zincirinde var olan güvenliği kullanırken kendi blok zincirlerini oluşturabilmeleridir. Ethereum ile geliştiriciler yeni blok zincirleri oluşturabilirler. Fakat daha küçük ve yeni projeleri saldırıya açık bırakabilecek kendi güvenlik önlemlerini almaları gerekmektedir. Çünkü bir lok zinciri ne kadar büyük olursa güvenlik de aynı derecede büyük olacaktır.
Polkadot ise yine Ethereum kurucularından biri olan Gavin Wood tarafından oluşturulmuştur. 2021 yılı itibariyle en dikkat çeken kripto para birimleri arasında yer alıyor.
Bitcoin Cash (BCH)
Bitcoin’in en başarılı sert çatallarından biri olarak bilinmektedir. Bu açıdan altcoinler arasında önemli bir konumda bulunmaktadır. Bazı zamanlarda farklı gruplar arasında bazı fikir ayrılıkları meydana gelir. Bunun sonucunda kripto para birimi bölünür ve asıl zincir koduna sadık kalır ve yeni zincir, kodunda bir değişiklik ile yeni bir versiyon ile hayatına başlar. İşte bunun sonucunda 2017 senesinde Bitcoin Cash hayata geçirilmiştir.
Bitcoin Cash’in ortaya çıkmasına neden olan temel tartışma ölçeklenebilirlik konusuyla alakalıydı. Bitcoin ağı bilindiği üzere blokların boyutunu sınırlamaktadır. Bitcoin Cash ise daha büyük blokların içlerinde daha fazla işlem tutabileceği fikri ile blok boyutunu 1 MB’den 8 MBye çıkarmıştır. Böylece işlem hızı da artmıştır. Bitcoin Cash piyasa değeri en yüksek kripto para birimleri arasında yer almaktadır.
Stellar (XLM)
Stellar, finans kurumlarını büyük ölçekli işlemler için birbirine bağlar ve kurumsal anlamda çözümler oluşturan herkese açık bir blockchain ağıdır. Bu ağ sayesinde yatırım şirketleri ya da bankalar arasında çoğunlukla günler süren, pek çok aracıya ihtiyaç duyulan ve masrafı çok olan büyük işlemler artık anlık olarak yapılabilmekte ve işlemi yapan kişiler için oldukça az bir maliyete mal olmaktadır.
Stellar bu anlamda kendi kurumsal işlemler için bir blok zinciri olarak konumlandırır. Fakat aynı zamanda her kişinin kullanabileceği bir blok zinciridir. Ağ, herhangi bir para birimi arasında sınır ötesi işlemlere izin vermektedir. Sistem, kullanıcıların ağ üzerinde işlem yapmak için Lumen tutmasını gerektirmektedir.
Chainlink (LINK)
Tıpkı Ethereum gibi akıllı sözleşmelerle bunun dışındaki veriler arasındaki boşluğu doldurmakta olan merkezi olmayan bir ağdır. Blok zincirleri harici uygulamalara güvenilir bir şekilde bağlanamaz. Chainlink’in merkezi olmayan oracle’leri, akıllı sözleşmelerin harici veriler ile iletişim kurmasına izin vermektedir. Bu sayede sözleşmeler, Ethereum kendisinin bağlanamadığı verilere dayalı olarak yürütülmektedir.
Chainlink kendi bloğunda aslında sistemin çeşitli kullanımlarını detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Buna göre şehirlerdeki kirlilik, su tüketimi, yerel su kütlelerinin seviyesini izlemek için sensörler kurulabilir. Oracle tüm bu verileri izleyebilmekte ve direkt olarak akıllı sözleşmeye yükleyebilmektedir.
Şehirlere sel uyarıları vermek, çok fazla su kullanan yerleri gelen veriler ışığında faturalarında uygulamak, para cezaları uygulamak için akıllı sözleşmeler oluşturulabilir. Bu proje Steve Ellis ile Sergey Nazarov tarafından oluşturulmuştur. Son dönemin en dikkat çeken kripto para birimlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Binance Coin (BNB)
Son senelere en çok damga vuran kripto para birimleri arasında hiç şüphesiz Binance Coin yer alıyor. BNB, Binance kripto para borsasında alım satım ile ilgili ücretler için ödeme yöntemi görmektedir. Bu kripto para birimi değişim için ödeme aracı olarak kullananlar indirimli bir şekilde işlemler yapabilirler. Binance Coin blok zinciri de aynı şekilde Binance’ın merkezi olmayan borsasının çalışmış olduğu platformdur. Binance Changpeng Zhao tarafından kurulmuştur. Günümüzde dünyanın en çok kullanılan en popüler kripto para borsaları arasında yer almaktadır.
Tether (USDT)
Bilindiği üzere kripto para piyasasında oynaklık pek çok problemi de beraberinde getirmektedir. Bunu azaltmak için ise stabilcoin denilen kripto para birimleri ortaya çıktı. Tether de bunlardan biridir. Pek çok kripto para birimi Bitcoin dahil olmak üzere çok ciddi oynaklık yaşar. Tether gibi sabit para birimleri ile kullanıcılar fiyat dalgalanmalarını yumuşatmaya çalışmaktadır.
Tether’in fiyatı direkt ABD Doları ile bağlantılıdır. Sistem kişilerin diğer kripto para birimlerinden ABD Doları’na, fiat para birimlerine dönüşümünden daha kolay transfer yapmalarına olanak sağlar.
Bu kripto para birimi ilk olarak karşımıza 2014 senesinde sürüldü. Tether’in ciddi miktarda bir piyasa değeri bulunmaktadır.
Monero (XMR)
Monero, en güvenli, takip edilemez kripto para birimleri arasında yer almaktadır. Açık kaynak bir kripto para birimi olarak 2014 yılında piyasa sürülmüştür. Çıktıktan sonra kripto para dünyasında büyük bir ilgi gördü.
Monero herhangi bir merkeze bağlı değildir ve ölçeklenebilirliğe de çok fazla önem verir. Bu anlamda en önem verdiği konular arasında ise mahremiyet yer alır.
Fakat Monero’nun bu kadar mahremi bir yapı olması kendisinin farklı bir alanda kötü bir ün kazanmasına sebep oldu. Kripto para biriminin ismi zaman içinde suç operasyonlarına karıştı. Çünkü Monero aşırı gizliliğe önem veren bir kripto para birimiydi ve bu bazı yasa dışı işleri yapan kişilerin oldukça dikkatini çekti.